PHẠM CÔNG CÚC HOA

LÝ CON KHỈ
TÀO THỊ:Năm nay em xuân thắm/Tươi như vạn ngàn hoa/Sao ái ân thẩn thờ/Hoa vẫn luôn ngóng chờ/Sao bướm mãi vờn xa/Cho buốt lạnh lòng ta.
(Nói) Nghĩ mà thương cho tấm thân Tào Thị, Sắc thì cũng có sắc, hương thì cũng có hương vậy mà cứ phải phòng không gối chiếc.

Lối ai
Có chồng như thể ở không/Chồng đi chiến trận còn trông mong gì/Đường ta ta vẫn cứ đi,/Giáo gươm trận mạc biết khi nào chồng về.
(Nói) Phạm Công ơi! Đừng có trách thiếp nghe, nghĩ sao vậy từ ngày lấy tui về rồi đi hoài à? Đã vậy còn bắt tui giữ hai vong con của chàng nữa! Hai cái đứa mắc dịch thấy ghét à! Khó ưa mà thiếp phải tàn phai theo năm tháng. Nhưng mà trời thương, trời thương nên ban cho thiếp một nhan sắc đẹp lạ lùng. Tui đẹp quá trời đẹp vậy đó! Trời ơi! Tôi hãnh diện về nhan sắc của tui lắm! Mình coi mình nhớ hôm nay mình có hẹn với ai nè? À! Mình nhớ ra rồi, mình có hẹn với Trương lang đó! Thôi để mình vào trong thay đổi xiêm y, chỉnh chu nhan sắc để chàng nhìn ta không có chán đó!
(Tào Thị đi vào trong, Nghi Xuân, Tấn Lực lấp ló bước ra sân khấu)
NGHI XUÂN: Lực ơi! Ra đi! Dì hổng có ở đây đâu em?
TẤN LỰC: (Rụt rè chưa dám vô) Chị Hai ơi! Em sợ quá à!
NGHI XUÂN: Lực à! Em đừng có sợ, em đứng ở đây đi! Để chị lén vô trong chị lấy cơm cho em ăn nha!(Thấy chị hai đi đến gần cánh gà bên kia mới nói)
TẤN LỰC: Lẹ lẹ nghen chị Hai!
NGHI XUÂN: Suỵt...
(Đứng trông chờ sốt ruột, chị Hai bưng chén cơm chạy ra)
NGHI XUÂN: Lực ơi! Có cơm đây nè! Em ăn đi.
TẤN LỰC: Mà chị Hai ơi! Trước khi mình ăn cơm, mình cúng mẹ trước nghen chị Hai!
NGHI XUÂN: Ừa, cúng mẹ đi em! Dạ thưa mẹ, con là Nghi Xuân.
TẤN LỰC: Dạ thưa mẹ con là Tấn Lực,
NGHI XUÂN: Con cầu nguyện hương hồn mẹ có linh thiêng về đây dùng miếng cơm với hai con. Con mời mẹ.
TẤN LỰC: Dạ con mời mẹ!(Tào Thị bước ra thấy...)
TÀO THỊ: Trời đất quỷ thần thiên địa ơi! Tao dặn tụi bây sao? Tao dặn tụi bây cái gì hả? Tao dặn là khuya tụi bây mới được về, tại sao trời còn sáng rực mà tụi bây về đây chi hả? Tụi bây về đây làm chi ?
NGHI XUÂN: Dạ, dì ơi tại vì em con đói bụng, con về con xin chén cơm nguội cho em con ăn đỡ đói, rồi chị em con ra đồng dì à.
TÀO THỊ: Nín đi! Mày trả treo với tao hả mậy? Làm gì có cơm cho tụi bây ăn, cơm tao để cho chó ăn còn nghĩa hơn tụi bây mà! Thứ quỷ.
TẤN LỰC: Nhưng mà cơm này là của cha con để lại cho tụi con mà, dì có quyền gì mà không cho tụi con ăn.
TÀO THỊ: Cái gì...?
TẤN LỰC: Dì có quyền gì mà không cho tụi con ăn.
TÀO THỊ: Mày nói là gạo tiền của thằng cha mày để lại hả? Còn khuya, hỏng chừng nó rũ xác ngoài quan ải đó!
NGHI XUÂN: Dạ thưa dì! Dì có chữi tụi con bao nhiêu thì dì cứ chữi chớ dì đừng có trù ẻo cha con.
TÀO THỊ: Sao mậy? Mày giỏi quá hén? Cái miệng của mày giống y hệt như là con gái mẹ của mày à! Tao nói cho tụi bây biết cơm này là cơm của tao, tao hỏng cho ăn tao đá đổ hết đó!
(Tào Thị đá đổ chén cơm và đánh túi bụi hai chị em)
NGHI XUÂN: Lực ơi! Đổ hết cơm rồi em ơi!

VỌNG CỔ Câu 4:
TẤN LỰC: Dì ơi! Dì nói dì thương tụi con mà đói dì hỏng cho ăn, khát dì hỏng cho uống. Hai chị em con có tội tình chi mà dì nỡ nhẫn tâm hành hạ chẳng thương… tình.(-)(-) Dì bắt tụi con đi chăn bò chăn vịt tới tối mới về! (-)Trời nắng chang chang mà bụng con quá đói cho nên con lẻn về nhà kiếm cơm nguội để con ăn. (SL)Con khờ đói lắm dì ơi!/Xin dì mở chút lòng từ xót thương/Cho con xin một bát cơm/Ăn rồi con sẽ chăn trâu cho dì.(-)
TÀO THỊ: (Nói) Há há há! Trời đất ơi tui già rồi mà nó định dụ dỗ tui nữa nè trời! Nè nói cho tụi bây biết nghe: Bổn phận chăn trâu chăn bò chăn gà chăn vịt là của tụi bây. Tụi bây muốn ăn hả? Ăn cái này nè được hôn?
NGHI XUÂN: Dạ cho con xin miếng nước cũng được.
TÀO THỊ: Xin gì hả.
Câu 5:
NGHI XUÂN: Dì ơi dì có đánh thì đánh con đi, đừng đáng em con phải chịu roi đòn. Dì ơi! Em con nó còn nhỏ lắm nào có tội tình gì! Con nhớ ngày nào mẹ của con còn sống, mẹ con có bao giờ la mắng chúng con. (SL)

MẪU TẦM TỬ
TÀO THỊ:
A, giờ đây,Mày chửi xéo riêng taoQuả là quân, mất dạy vô cùng.Tao thương tụi bây, mà tụi bây nguyền rủa, (phải hôn)?Trời ơi Trời ơi ngó xuống mà coi.Đi đi ra khỏi nhà tao.
TẤN LỰC:
Nhưng nhà này là nhà của cha mẹ con.Có gì của dì mà dì đuổi con đi?
NGHI XUÂN: (Nói) Đừng có nói nữa em à!
TÀO THỊ: Cái gì? Mày nói cái gì?
TẤN LỰC: Dạ nhà này là nhà của cha mẹ con mà!
TÀO THỊ: Tao không có quyền hả? Đồ mất dạy! Chống với tao thì có đi vào cửa chết thôi. Nhà của gái mẹ tụi bây ở ngoài nghĩa địa kìa ra ngoài đó mà ở, Còn cơm á ra ngoài quan ải mà ăn xác thằng cha của tụi bây. Đi đi đi.

Câu 6:
NGHI XUÂN: Dì ơi con cúi lạy dì, nếu đi khỏi nơi này con biết sống ra sao./-
TÀO THỊ: Biết sống ra sao thì mặc kệ tụi bây?
TẤN LỰC: Dì ơi! Cho con xin đỡ miếng cơm con ăn rồi con đi chăn trâu cho dì!
TÀO THỊ: Xin cơm ăn hả? Đi đi! Đi đi! Trời ơi trời! Chọc điên tui nè trời. Mệt quá, nựng mấy đứa này mỏi tay quá à! Mà thấy cũng tội nghiệp thiệt mà làm sao thương được nè trời, con không đẻ làm sao thương được. Tui thề, tui mà nói láo cho trời đánh tui đó! (Trời sấm sét)
CẢNH HAI:
TẤN LỰC: Chị Hai ơi! Em mệt quá à! Em đi hỏng có nổi nữa.
NGHI XUÂN: Em ơi, chị cũng mệt nữa, hỏng ấy mình lại đằng kia ngồi nghỉ mệt chút xíu nữa rồi mình đi nghen em!
TẤN LỰC: Dạ. Chị hai ơi! Em đói bụng quá à!
NGHI XUÂN: Em đói bụng hả?
TẤN LỰC: Dạ. Chị hai ơi! Hỏng ấy mình đi tìm cha đi chị hai, em nhớ cha nhiều lắm. Em hỏng biết là cha còn sống hay là cha đã chết nữa?
NGHI XUÂN: Cha đâu có chết, cha ở ngoài biên cương giết giặc đó.
TẤN LỰC: Nếu mà cha còn sống thì mình đi tìm cha đi chị hai.
NGHI XUÂN: Cha ở ngoài biên ải xa lắm, làm sao chị dẫn em đi tìm cho được.
TẤN LỰC: Nhưng mà em muốn gặp cha à, em nhớ cha…
NGHI XUÂN: Lực, em ngoan, em giỏi chị thương, em nín đi.
TẤN LỰC: Em mệt quá chị hai ơi.
NGHI XUÂN: Em mệt lắm hả? Chị cũng mệt giống em biết làm sao bây giờ?
TẤN LỰC: Chị hai ơi chị hai, mình kiếm cái gì mình ăn đi chị hai.
NGHI XUÂN: Lực ơi, ở đằng kia có làng kìa, hông ấy mình đến đó mình xin miếng cơm ăn đi Lực.
TẤN LỰC: Chị hai ơi, nhưng mà em đi hổng có nổi.
NGHI XUÂN: Ráng đứng lên đi với chị đi. Giỏi chị thương nha em.
TẤN LỰC: Chị hai ơi, hổng ấy chị hai cõng em đi.
NGHI XUÂN: Em đi hổng nổi hả, em cầm cái này đi, để chị hai cõng em.
LÝ CON SÁO
NX:Thương… thân em tôi…Trên bước phong trần cút côi,Đường chập chùng xa xôiSương rơi buốt lạnh thân này/Nghìn trùng xa mà mắt lệ đầy
T L: Dò tìm kiếm cha nơi ải quan/Bình minh mai mình sẽ đi tìm cha/Cố sức tàn mặc cho bão giông/Dẫu gian nan em cũng ko hề than.
NX:Cha, cha ở đâu.Có biết con khờ bơ vơ.Đường dặm trường chông gai.Gió sương buốt lạnh thân gầy.Không cơm cháo qua ngày.Cầu mong người cho con bữa ăn.Rồi mai đây con gắng công đền ơn.Bà con giùm thương bố thí cho.Con khắc ghi ơn đức sâu ngày sau.
NX: (Nói) Dạ, con cầu xin bà con cô bác nhủ rộng lòng thương, ban cho chúng con đồng tiền bát gạo, để cho chúng con lay lắt qua ngày đi tìm cha, tụi con mất mẹ rồi.
TL: Dạ, tụi con khổ lắm.

HOÀI TÌNH
NX: Dạ, cầu xin… (-)(-)Bà con cô bác nhủ lòng thương/Trẻ thơ côi cút lạc loài/Mẹ sớm qua đời/Thân con cám cảnh mồ côi(Nói) Lực ơi, em ráng hát đi, bà con cô bác cho mình ăn cơm, hát đi em
TL:Trời đêm...Nằm co ro bên mái hiên nhà ai/Nhớ thương cha mắt lệ đong đầy.Xin hãy thương tình.Nhờ ơn cô bác giúp cho
NX: Dạ, cầu xin… (-)(-)Bà con cô bác làm ơn,Bố thí cho chén gạo đồng tiền.Đỡ dạ qua ngày.Con xin ghi khắc ân sâu./.
(Nói) Dạ con cảm ơn bà con cô bác thương tình. Đội ơn bà con nhiều lắm.
TL: Chị hai ơi, em mệt quá à.
NX: Em mệt hả em, để chị dẫn em đi kiếm chỗ nào ngồi nghỉ nha. Vào đây nghỉ chân chút xíu đi em. Lực ơi Lực, mộ của mẹ mình nè Lực ơi.
TL: A, mộ của mẹ mình. Mẹ…
NX: Mẹ… mẹ ơi, chúng con nè mẹ ơi
TL: Chị em con khổ quá mẹ ơi…
NX: Mẹ ơi, mẹ đi đâu lâu quá, mẹ hổng về với tụi con vậy mẹ.
TL: Chị hai ơi, sẵn có đồ ăn ở đây nè, mình cũng mẹ xong rồi mình ăn ha chị hai.
NX: Ừa, cúng mẹ đi em.
TL: Tụi con mới xin được nhiều đồ ăn lắm nè mẹ ơi.
NX: Mẹ ơi, có cơm nữa nè mẹ ơi. Con là Nghi Xuân
TL: Con là Tấn Lực,
NX: Con vái hương hồn của mẹlinh thiêng về đây hưởng tạm với chúng con miếng cơm này nha mẹ.
TL: Mẹ về với tụi con nha mẹ. (Khấn vái) Chị hai ơi, xong rồi mình ăn nghen chị hai.
NX: Ừa, em ăn đi.
TL: Cái này của chị hai nè, cái này của em. (Mắc nghẹn)
NX: Em sao vậy?
TL: Sáng giờ hổng ăn cái gì, giờ ăn nó mắc nghẹn.
NX: Ăn từ từ thôi em.
TL: Chị hai ơi, em buồn ngủ quá hà.
NX: Em nằm xuống đây đi, chị quạt cho em ngủ
TL: Thôi, em không dám ngủ ở đây đâu. Em sợ lắm…
NX: Sao vậy em? Có gì đâu mà em sợ?
TL: Em sợ ma.
NX: Hổng có sao đâu. Đây là mộ của mẹ mình mà. Có mẹ mình ở đây mà, mẹ không có nhát hai chị em mình đâu, đừng có sợ.
TL: Có mẹ ở đây, ma nó không nhát hai chị em mình hả?
NX: Ừa, em ngủ đi.
TL: Chị hai ơi, em ngủ không có được.
NX: Sao vậy em?
TL: Hổng ấy chị hai ru em giống như hồi xưa mẹ ru em đó, thì em mới ngủ được.
NX: Em nằm xuống đi, để chị hát ru cho em ngủ.
Ầu ơ…. Còn cha còn mẹ thì hơn
Không cha mất mẹ như đờn đứt dây…
CH: Bớ Tấn Lực, Nghi Xuân. Có mẹ là Cúc Hoa về thăm các con đây. Lai tỉnh bớ Nghi Xuân, Tấn Lực.
TL: Mẹ, mẹ ơi… chị hai ơi…
NX: Chị nghe tiếng của mẹ
TL: Mẹ kêu chị em mình đó chị hai ơi.
CH: Mẹ đây nè hai con
TL: Mẹ...
NX: Mẹ...
TL: Mẹ đi đâu lâu quá à
NX: Mẹ, mẹ đi lâu quá, dì Tào Thị ở nhà đánh đập tụi con. Dì ác lắm mẹ, dì đuổi tụi con ra khỏi nhà, thân rách rưới lang thang đi đầu đường xó chợ. Tụi con khổ lắm mẹ ơi.
TL: Dì đánh con chảy máu đầu, tay chần bầm hết luôn nè mẹ.
NX: Dì ngắt nhéo tụi con bầm tím hết luôn à.

VỌNG CỔ Câu 1:
CH: Trời ơi! Nghe hai con nói mà lòng dạ xốn xang tim gan tôi đứt từng đoạn ruột. Thế mới hay mấy đời bánh đúc có xương mấy đợi mẹ ghẻ mà thương con... chồng.(-)(-) Nhìn hai con mà lệ chảy đôi dòng. (-) Vì mạng số vô phần ngắn ngủi, bỏ con tôi lại dương trần côi cút bơ vơ. (SL) Cha của nó bận việc binh đao ngoài biên ải, bỏ con tôi lại nhà họ hành hạ con tôi. Con nhà quan mà lang thang xó chợ đầu đường, rách áo đói cơm thật là đau khổ./
NXN: Mẹ ơi, mẹ về đây mẹ ở với tụi con luôn, mẹ đừng có bỏ tụi con đi nữa nghen mẹ.
TLC: Mẹ đừng có bỏ tụi con đi đâu nữa nha mẹ.

Câu 2:
CH: Trời ơi, linh hồn và thể xác của tôi đã lìa xa cõi thế. Mà hai con nó ngỡ như tôi còn sống ở dương trần. (-)(-) Tội nghiệp con tôi sao bạc phước vô phần. Còn nhỏ dại phải chịu mồ côi mẹ, nên khổ sở trăm bề cay đắng gian nan. (SL)Con đừng khóc nữa con ơi,Mẹ thêm khổ hận chín chiều ruột đau,Nhìn con lệ mẹ tuôn trào.Trách cho Tào Thị bạo tàn mà làm chi./
NX: (Nói) Mẹ ơi, dì Tào Thị bắt tụi con đi chăn gà chăn vịt chiều tối mới cho về. Em con nó đói bụng dì hổng cho ăn mà còn đuổi tụi con ra khỏi nhà luôn. Tụi con khổ lắm mẹ ơi.
TL: Dạ, tụi con khổ lắm mẹ ơi, mẹ về ở luôn với tụi con nha mẹ.
CH: Trời ơi, con nhà quan mà ăn bận rách rưới như vậy sao con?
NX: Mấy bộ đồ mới mẹ may cho tụi con, dì hổng có cho mặc, dì đem dì đốt hết trơn hết trọi rồi mẹ.
TL: Con còn có một bộ à mẹ.
CH: Tấn Lực.
TL: Nghi Xuân, con là chị phải ráng lo cho em nghe con. Con hãy xích lại gần đây để mẹ chải đầu lại cho con.
NX: Dạ.
CH: Nghi Xuân, con là chị, không có mẹ ở bên cạnh, con phải ráng bảo ban em nghen con. Trời đã về khuya, sương đêm xuống lạnh, hai con hãy gục đầu vào lòng mẹ, để mẹ sưởi ấm cho hai con. Bình minh lên, hai con hãy đi về hướng Tây.
NX: Đi về hướng Tây chi vậy mẹ?
PHỤNG HOÀNG:
CH: Hai con hãy đi về hướng Tây đó sẽ gặp được bà ngoại và ông ngoại của hai... con. Sẽ được tương phùng ông cháu.Rồi hai con sẽ khỏi đói.Mẹ đã chỉ đường, con hãy về quê ngoại nương thân.
TL: (Nói) Mẹ có đi với con không mẹ?
CH:
Còn đây là lá huyết thư.Mẹ viết gởi lại nỗi niềm.Hai con ơi, đây là những lời tâm huyết.Khi nào hai con gặp được cha của hai con.(Nói) Nghi Xuân, con nghe mẹ dặn đây.(Ca) Con hãy trao thư.Và nói rằng mẹ đây đau xót vô vàn.Khi thấy hai con sống nơi dương trần.Đói rách gian nan cũng bởi tay Tào Thị.Mẹ điên muốn đội mồ lên để hỏi tội kẻ ác tâm./
NX: Mẹ ơi, mẹ đừng có khóc.Mà làm cho hai con rơi lệ.Gặp được mẹ đây chúng con quá vui mừng
TL: Hai con nhớ mẹ ngày đêmLệ chảy tuôn dòng./
CH: (Nói) Hai con đừng khóc nữa mà làm cho mẹ tan nát cả tâm can. Nghi Xuân, Tấn Lực, hai con hãy nằm xuống đây đi, nằm xuống đi con, để mẹ hát ru cho hai con ngủ. Cũng như ngày nào mẹ đã hát ru con.
NX: Lực ơi, mẹ hát ru cho hai chị em mình ngủ kìa Lực, ngủ đi em.
TC: Dạ.
CH: Ầu ơ... gió đưa cây cải về trời. Rau râm ở lại chịu lời đắng cay. Trời đã sắp bình minh, đã đến giờ âm dương chia lìa đôi ngã, hai con ở lại, mẹ phải đi rồi.
TL: Mẹ ơi, con lạnh quá mẹ ơi. Mẹ ơi... mẹ đâu rồi, chị hai ơi...
NX: Mẹ ơi, mẹ ơi... mẹ bỏ tụi con đi nữa hả mẹ ơi... Mẹ ơi...
(Hai con thấy Cúc Hoa, níu giữ lại)
TL: Mẹ... mẹ đừng bỏ tụi con đi mà mẹ.
NX: Mẹ, sao mẹ lại bỏ tụi con đi nữa vậy mẹ? Mẹ đừng bỏ đi nữa mà.
CÚC HOA: Mẹ đâu muốn xa lìa hai con, nhưng vì hoàn cảnh âm dương hai đàng cách biệt, mẹ đành gạt lệ sầu để xa các con.
TL: Con không chịu
NX: Con không hiểu gì hết, con không chịu đâu.
CH: Thôi, hai con hãy nằm xuống ngủ đi, mẹ không bỏ hai con đâu.
NX: Mẹ nhớ nghen mẹ, đừng bỏ tụi con nữa nha mẹ.
CH: Nằm xuống đi hai con.
NX: Mẹ hứa mẹ đừng bỏ đi nha. Mẹ đưa tay con nắm cho chắc con mới chịu.
TL: Con cũng nắm tay mẹ nữa.
CH: Mẹ không bỏ đi nữa đâu hai con.
NX: Mẹ không bỏ đi nữa đâu, nằm xuống ngủ đi em.
CH: Ầu ơ... mồ côi cha mẹ bơ vơ. Như gà mất mẹ, như chim lạc đàn. Con ơi, mẹ đâu muốn xa lìa hai con, nhưng hoàn cảnh âm dương cách biệt. Mẹ không thể nào ở lại với hai con thêm được nữa. Đến giờ mẹ đi rồi.
TL: Mẹ ơi... mẹ ơi... mẹ đâu rồi mẹ ơi...
NX: Mẹ ... mẹ đâu rồi, sao mẹ hứa rồi mà mẹ bỏ tụi con đi. Mẹ ơi...